Marrëveshje për sigurim social

Marrëveshje për sigurim social

Me shpërbërjen e RSF të Jugosllavisë, Republika e Maqedonisë si pasardhës i saj me Ligjin Kushtetues për zbatimin e Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë i pranoi si të vetat, të gjitha  marrëveshjet e vlefshme ndërkombëtare të RSF Jugosllavisë. Nga kjo vijon se Republika e Maqedonisë i pranoi të gjitha konventat (marrëveshjet) për sigurim social të lidhura nga RSF e Jugosllavisë dhe ka angazhim që vazhdimisht t’ju përmbahet marrëveshjeve dhe ndaj të njëjtëve ti zbatojë dispozitat e këtyre konventave.

Në kontekstin e deklaruar më parë duhet theksuar se Republika e Maqedonisë si shtet i pavarur ka lidhur marrëveshje(konventa) për sigurim social me:Austrinë, Kroacinë, Slloveninë, Serbinë, Malin e zi, Turqinë, Zvicrën, Bulgarinë, Gjermaninë, Bosnjën dhe Hercegovinën, Çekinë, Holandën, Poloninë, Rumaninë, Danimarkën (pritet të hyjë në fuqi), Luksemburgun dhe Belgjikën.

Marrëveshjet(konventat) e kanë për qëllim, sigurimin dhe kujdesin e të drejtave nga sigurimi social gjatë referimit në punë të përkohshme në shtetin tjetër kontraktues, gjatë qëndrimit të përkohshëm në baza të tjera, si dhe gjatë qëndrimit të përhershëm e të pensionuarve dhe anëtarëve të tyre të familjes si dhe familjet e të siguruarve aktiv të dy shteteve kontraktuese. 

Përveç marrëveshjeve (konventave), janë arritur edhe marrëveshje administrative me të cilat rregullohet mënyra dhe procedura e realizimit të drejtave të përcaktuara me marrëveshjet (konventat), mënyra e llogaritjes së kostove, ndihma administrative ligjore, zbatimi i formave dygjuhësore të cilat e lehtësojnë komunikimin e ndërsjellë nëpërmjet bartësve të sigurimit social, të të siguruarve dhe të tjerë.

Duke marrë parasysh se konventat janë të arritura në periudha të ndryshme kohore dhe me shtete me sisteme të ndryshme të sigurimit social, ndërsa disa nga to edhe në kohën kur ende nuk ishte punuar për punësim të kontraktuar të bashkëqytetarëve tonë në shtetet tjera, janë pranuar parime të ndryshme gjatë arritjes së marrëveshjeve dhe ekziston jo njëtrajtshmëri e vendimeve të periudhës së rregullimit të pyetjeve individualeve nga fusha e sigurimit shëndetësor dhe megjithatë mund të dallohen disa parime kryesore në të cilën janë të bazuara marrëveshjet (konventat), dhe atë:

• trajtim i barabartë i të gjithë të siguruarve pavarësisht nëse janë të siguruar vendas apo të huaj në aspekt të respektimit të të drejtave dhe detyrimeve nga sigurimi social;
• barazi në territorin e te dy shteteve kontraktuese me qëllim të arritjes, ruajtjes dhe rivendosjen e të drejtave nga fusha e sigurimit shoqëror;
• gëzimi i të drejtave nga sigurimi shëndetësor të cilin e mbulon shteti në të cilin personi është i siguruar;
• zbatimi i rregullave ligjore për sigurim shëndetësor në shtetin kontraktues në të cilin është punësuar  punonjësi i referuar  për punësim të përkohshëm.

Në drejtim të sigurimit shëndetësor me vendet e Evropës Perëndimore, marrëveshjet për sigurim social kryesisht janë të vendosura në të ashtuquajturën “parim i sigurimit”, i cili nënkupton kujdes shëndetësor të barabartë të të siguruarve nga dy shtetet kontraktuese, nën kushte të njëjta dhe vëllim të njëjtë si të siguruarve vendas, me mbulesë të bartësit të autorizuar.

Me ish -Çekosllovakinë (Sllovakinë), Irlandën Veriore dhe Anglinë, konventat janë të arritura me parim të reciprocitetit, që nënkupton përdorimin e shërbimeve shëndetësore gjatë kohës së qëndrimit të të siguruarve në njërën nga shtetet kontraktuese në territor të shtetit tjetër kontraktues, me mbulesë të shtetit kontraktues në territorin e të cilit qëndrojnë.

Një grup i veçantë i konventave për sigurim shëndetësor janë konventat me Zvicrën, Suedinë, Norvegjinë dhe Danimarkën, me të cilat nuk është parashikuar e drejta e kujdesit shëndetësor e të siguruarve të tyre gjatë kohës së qëndrimit të përkohshëm në vendin tonë si dhe për anëtarët e familjeve të tyre.

Deri në fund të vitit 1994 janë arritur Konventa dhe Marrëveshje për sigurim social nga ana e ish RSFJ-së, të cilat Republika e Maqedonisë i ka trashëguar, janë Konventat me shtetet në vijim:

1. Konventa e përgjithshme për sigurim social me Republikën e Francës, e nënshkruar më 5 janar të vitit 1950, dhe ka hyrë në fuqi më 1 prill të vitit 1951 (Lista zyrtare e RFPJ-së - shtesa nr.4/51);
2. Konventa me Qeverinë e Republikës Popullore të Hungarisë për rregullim të pyetjeve për sigurim social të shtetasve të tyre, e cila është arritur më 7 tetor të vitit 1957 dhe ka hyrë në fuqi më 1 korrik të vitit 1958 (Lista zyrtare e RFPJ-së - shtesa nr.8/58);
3. Konventa për sigurim social me Mbretërinë e Bashkuar të Britanisë së Madhe dhe Irlandën Veriore, e cila është nënshkruar më 24 maj të vitit 1958, ndërsa ka hyrë në fuqi më 1 shtator të vitit 1958 (Lista zyrtare e RFPJ-së - shtesa nr.7/58);
4. Konventa për sigurim social me Republikën e Italisë, e cila është nënshkruar më 14 nëntor  të vitit 1957, ndërsa ka hyrë në fuqi më 12 janar të vitit 1961 (Lista zyrtare e RFPJ-së - shtesa nr.1/59);
5. Konventa për sigurim social me Mbretërinë e Suedisë, e cila është nënshkruar më 30 mars të vitit 1978, ndërsa ka hyrë në fuqi më 1 janar të vitit 1979 (Lista zyrtare e RFPJ-së - shtesa nr.12/79);
6. Konventa për sigurim social me Mbretërinë e Norvegjisë, e cila është nënshkruar më 22 nëntor  të vitit 1974, ndërsa ka hyrë në fuqi më 1 shtator të vitit 1976 (Lista zyrtare e RFPJ-së - shtesa nr.22/75); 

Këto konventa janë në fuqi deri sa të arrihen Marrëveshje të reja Bilaterale për sigurim social, nga ana e Republikës së Maqedonisë.

Ish RSF të Jugosllavisë ka arritur edhe marrëveshje të veçanta për ofrimin e shërbimeve shëndetësore për përfaqësuesit diplomatik-konzularë dhe atë me Rusinë dhe Shqipërinë, dhe të njëjtat i ka trashëguar edhe Republika e Maqedonisë.

Nga pavarësimi e këndej, Republika e Maqedonisë i rinovoi dhe arriti marrëveshje të reja bilaterale për sigurim social, me shtetet në vijim:

1. Konventën Maqedono-Austriake për sigurim social
   • nënshkruar më 28 shkurt të vitit 1997 në Shkup
   • ratifikuar më 11 qershor të vitit 1997
   •  i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.28 e datës 20 qershor të vitit 1997
   • ka hyrë në fuqi më 1 prill të vitit 1998;
2. Marrëveshja midis Republikës së Maqedonisë dhe Republikës së Kroacisë për sigurim social
   • nënshkruar më 9 maj të vitit 1997 në Shkup
   • ratifikuar më 9 qershor të vitit 1997
   •  i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.34 e datës 18 korrik të vitit 1997
   •  ka hyrë në fuqi më 1 nëntor të vitit 1997;
3.  Marrëveshja midis Republikës së Maqedonisë dhe Republikës së Turqisë për sigurim social
   • nënshkruar më 6 qershor të vitit 1998 në Shkup
   • ratifikuar më 5 shkurt të vitit 1999
   • i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.7  të datës 10 shkurt 1999
   • ka hyrë në fuqi më 1 korrik të vitit 2000
4. Marrëveshja midis Republikës së Maqedonisë dhe Republikës së Sllovenisë për sigurim social
   • nënshkruar më 13 korrik të vitit 1998 në Ljubljanë 
   •  ratifikuar më 25 shkurt të vitit 1999
   •  i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.13 e datës  4 mars 1999
   •  ka hyrë në fuqi më 1 prill të vitit 2001
5. Marrëveshja midis Republikës së Maqedonisë dhe Konfederatës së Zvicrës për sigurim social
   • nënshkruar më 9 dhjetor të vitit 1999 në Bern
   •  ratifikuar më 23 maj të vitit 2000
   • i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.44 të datës 2 qershor 2000
   • ka hyrë në fuqi më 1 janar të vitit 2001
6.  Marrëveshja midis Republikës së Maqedonisë dhe Mbretërisë së Danimarkës për sigurim social 
   • nënshkruar më 20 mars të vitit 2000 në Kopenhagë
   • ratifikuar më 9 maj të vitit 2000
   • i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.37 të datës 16 maj 2000
   • ka hyrë në fuqi më ……………
7. Marrëveshja midis Republikës së Maqedonisë dhe Republikës Federale të Jugosllavisë për sigurim social
   •  nënshkruar më 29 dhjetor të vitit 2000 në Beograd
   • ratifikuar më 23 janar të vitit 2002
   • i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.13 të datës 13 shkurt 2002
   •  ka hyrë në fuqi më 1 prill të vitit 2002
8. Marrëveshja midis Republikës së Maqedonisë dhe Republikës së Bullgarisë
   • nënshkruar më 6 shkurt të vitit 2003 në Sofje
   •  ratifikuar më 17 prill të vitit 2003
   • i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.31 të datës 5 maj 2003
   • ka hyrë në fuqi më 1 gusht të vitit 2003
9. Marrëveshja midis Qeverisë së Republikës së Maqedonisë dhe Qeverisë së Republikës Federale të Gjermanisë për sigurim social
   • nënshkruar më 8 korrik të vitit 2003 në Shkup
   • ratifikuar më 20 tetor të vitit 2003
   • i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.70 të datës 3 nëntor të vitit 2003
   • ka hyrë në fuqi më 1 janar të vitit 2005
10. Marrëveshja midis Republikës së Maqedonisë dhe Bosnjës dhe Hercegovinës për sigurim social
    • nënshkruar më 17 shkurt të vitit 2005 në Sarajevë
    •  ratifikuar më 13 shtator të vitit 2005
    • i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.82 të datës 28 shtator 2005
    • ka hyrë në fuqi më 1 prill të vitit 2006
11. Marrëveshja midis Republikës së Maqedonisë dhe Republikës së Çekisë për sigurim social
    • nënshkruar më 7 tetor të vitit 2005 në Shkup
    • ratifikuar më 10 shkurt të vitit 2006
    •  i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.20 të datës 17 shkurt 2006
    •  ka hyrë në fuqi më 1 janar të vitit 2007
12. Marrëveshja midis Qeverisë së Republikës së Maqedonisë dhe Qeverisë së Mbretërisë së Holandës për sigurim social
    •  nënshkruar më 17 tetor të vitit 2005 në Hagë
    • ratifikuar më
    • i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.20 të datës  17 shkurt 2006
    •  ka hyrë në fuqi më 1 prill të vitit 2007
13. Marrëveshja midis Republikës së Maqedonisë dhe Rumanisë për sigurim social
    • nënshkruar më 27 shkurt të vitit 2006 në Bukuresht
    • ratifikuar më 28 prill të vitit 2006
    •  i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.59 të datës 12 maj 2006
    • ka hyrë në fuqi më 1 mars të vitit 2008
14.  Marrëveshja midis Republikës së Maqedonisë dhe Republikës së Polonisë për sigurim social
    • nënshkruar më 6 prill 2006 në Varshavë
    • ratifikuar më 26 shkurt të vitit 2007
    • i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.27/2007 
    • ka hyrë në fuqi më 1 korrik të vitit 2007
15. Marrëveshja midis Republikës së Maqedonisë dhe Luksemburgut për sigurim social
    •  nënshkruar më 28 nëntor të vitit 2006 në Luksemburg
    • ratifikuar më 2 prill të vitit 2007
    •  i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.47 e datës 13 prill të vitit 2007
    •  ka hyrë në fuqi më 1 prill të vitit 2009
16. Marrëveshja midis Qeverisë së Republikës së Maqedonisë dhe Qeverisë së Belgjisë për sigurim social
    • nënshkruar më 13 shkurt të vitit 2007 në Bruksel
    •  ratifikuar më 1 qershor të vitit 2007
    • i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.74/2007 
    • ka hyrë në fuqi më 1 qershor të vitit 2009
17. Marrëveshja midis Republikës së Maqedonisë dhe Malit të Zi për sigurim social
    • nënshkruar më 22 tetor të vitit 2010 në Shkup
    • ratifikuar më 8 mars të vitit 2011
    •  i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.25/2011  
    • ka hyrë në fuqi më 1 gusht të vitit 2011
18. Marrëveshja midis Republikës së Maqedonisë dhe Hungarisë për sigurim social. 
    • nënshkruar më 20 Nentor të vitit 2014 në Budapest
    • ratifikuar më 12 Maj  të vitit 2015 
    • i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.80/2015 
    • pritet te hyn në fuqi ...
19. Marrëveshja midis Republikës së Maqedonisë dhe Sllovakisë  për sigurim social. 
    • nënshkruar më 21 Nentor të vitit 2014 në Bratislavë
    • ratifikuar më 12 Mai  të vitit 2015 
    •  i shpallur në “Gazetën zyrtare të RM-së” nr.80/2015  
    • ka hyrë ne fuqi me 1 Dhjetor  të vitit 2015  .....
20. Marrëveshja midis Republikës së Maqedonisë dhe Republikës së Shqipërisë  për sigurim social.
    • nënshkruar më 17 Marsi të vitit 2015 në Shkup
    • pritet  ratifikimi....  
    • pritet te hyn në fuqi .....